Մարդիկ, ովքեր իրենց ստեղծագործական հետքն են թողել պատմության էջերում: Հայ և համաշխարհային մշակույթի, գիտության, հոգևոր և հասարակական կյանքի երևելիները, նրանց կյանքն ու գործունեությունը հեռուստահանրագիտարանի ձևաչափով:
 |
Մարկ Շագալ«Նկարչի ներկապնակում ու կյանքում միայն մեկ գույն կա, որ կարող է ամեն ինչ իմաստավորել: Այդ գույնը Սերն է». Մարկ Շագալ |
 |
Լև ՏոլստոյԼև Տոլստոյի բուռն ու հակասական կյանքը, նրա բարդ հարաբերությունները ռուսական արքունիքի և Ռուս ուղղափառ եկեղեցու հետ: Գրողի մահից հետո Ռուս ուղղափառ եկեղեցին իր անդամներին, անգամ Տոլստոյի մտերիմ հարազատներին, արգելել էր վերջին հրաժեշտ տալ: Քչերին է հայտնի, որ Տոլստոյի հոգեհանգստյան կարգը կատարվել է Սանկտ Պետորբուրգի Ս. Կատարինե հայկական եկեղեցում: Պահպանվել է թաղման լուսանկարը՝ ռուս մեծ գրողի դագաղը հայ ուսանողների ուսերին: |
 |
Էդվարդ Մունկ«Միայն հյուսիսում պիտի առաջանար էքսպրեսիոնիզմը` նյարդային ու կրքոտ, խորը, հարավային իմպրեսիոնիզմին հակադիր»: Նորվեգացի նկարիչ Էդվարդ Մունկը հյուսիսի մարդ է: Բարդ, հակասական մարդ՝ թույլ առողջույթամբ, գերզգայուն եղանակային փոփոխություններին: Օսլոյի, Բեռլինի ու Փարիզի ստեղծագործական էլիտայի ամենհետաքրքրական դեմքերից՝ Էդվարդ Մունկի կյանքն ու ստեղծագործությունը՝ «Հանրագիտարան» ֆիլմաշարում: |
 |
Ակուտագավա...Եվ, քանի որ ըստ ճապոնական հին ժամանակացույցի, նա ծնվում է վիշապի ամսվա, վիշապի օրվա, վիշապի ժամին, անունը դնում են Րյունոսկե` ճապոներեն րյու-վիշապ հիերոգլիֆի համաձայն:
|
 |
Գրիգոր ԶոհրապԻրավաբան, գրող, հասարակական-քաղաքական գործիչ: Նորավեպի արքա», Նորավեպի իշխան», արևմտահայ մտավորակա¬նության եղեռնազարկ սերնդի փայլուն ներկայացուցիչ: Նա կարողացավ փաստաբանից հասնել մինչև խորհրդա¬րանի անդամի պատվավոր պաշտոնին, բայց չկարողացավ փրկվել արևմտահա¬յությանը վիճակված մեծ աղետից՝ Հայոց ցեղասպանությունից: Մահից օրեր առաջ` 1915 թ. հուլիսի 2-ին, կնոջը` Կլարային ուղղված վերջին նամակում գրում է. Եթե ողջ չմնամ, երեխաներիս իմ վերջին պատգամն ու կտակն է միշտ միմյանց սիրել, քեզ հարգել և չնեղացնել… Նաև ինձ չմոռանան… Եթե մահանամ, ունեցվածքիցս 2000 լիրա բարեգործությանը հատկացրեք»: |
 |
Ջոն ԳոլսուորսիՀամաձայնեք՝ կյանքը գայթակղիչ, մեծ արկած է: Եթե անվախ նայենք վերջին կայանին՝ Գաղտնիքիին, ու, միևնույն ժամանակ, զգանք Հոգու հավերժական շարժումը, ուրեմն Կյանքը զուր չենք ապրել»: |
 |
Հեկտոր ԲեռլիոզԴաշնամուրը գիլյոտին է, որը թռցնում է ազնվազարմ գլուխները և անվնաս է միայն ռամիկ միջակության համար»: Նրա հոգում երաժշտությունը հնչում էր բացառապես նվագախմբային գույներով: Կոմպոզիտոր, դիրիժոր, երաժշտաքննադատ Հեկտոր Բեռլիոզի կյանքն ու ստեղծագործական ուղին` հեռուստահանրագիտարանի ձևաչափով: |
 |
Մակար Եկմալյան1895թ. Ամենայն հայոց կաթողիկոս Մկրտիչ Վանեցին հատուկ կոնդակ է հրապարակում: Խրիմյան Հայրիկի կոնդակով հայ եկեղեցին պաշտոնապես ընդունում է նոր մշակված պատարագը:
|
 |
Լեոնարդ ԲերնսթայնՄիակ ուժը, որ ստիպում է ինձ երաժշտությամբ զբաղվել, մարդկանց հետ շփման երջանկությունն է, որովհետև ես սիրում եմ մարդկանց նույնքան, որքան երաժշտությունը, եթե ոչ ավելի շատ»: Դիրիժոր, կոմպոզիտոր, մանկավարժ Լեոնարդ Բերնսթայնի կյանքն ու ստեղծագործական ուղին հեռուստահանրագիտարանի ձևաչափով: |
 |
Ռուբեն Սևակ1915 թվականին Չանղըրըում մի երիտասարդ հայ բժիշկ բուժում է հարուստ ու ազդեցիկ թուրքի աղջկա։ Թուրքը, երախտագիտության զգացումից ելնելով, համոզում է հայ բժշկին մահմեդականություն ընդունել և փրկվել մահից։ Բժիշկն, առանց վարանելու հրաժարվում է, ասելով՝ հավատափոխությունն ազգադավություն է:
|
 |
Ֆրանցիսկո ԳոյաԱպրելով Իսպանիայի համար բեկումնային շրջանում՝ նա դարձավ շքեղ դիմակահանդեսների ու սարսափելի պատերազմների վկան: Խորաթափանց այս արվեստագետի աչքի առջև էին թագավորներ ու տորեադորներ, կուրտիզանուհիներ ու արքայադստրեր, պոետներ ու նախարարներ: Նրա արվեստը շատ բաներով կանխորոշեց ու վճռեց 19-րդ դարի կերպարվեստի զարգացումները:
|
 |
Գուրգեն ՄահարիԳուրգեն Մահարու կյանքն ու գործունեությունը` հեռուստահանրագիտարանի ձևաչափով: |
