Գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը բանավիճում են հայ դասական ու համաշխարհային գրականության ամենահայտնի, սիրված, միաժամանակ, վիճահարույց ստեղծագործությունների շուրջ: Յուրաքանչյուր քննարկում նվիրված է մեկ գրական երկի, գրականագետների բանավեճը ներկայացնում է դրա ավանդական ու նորովի ընկալման  հնարավորությունները:

Դերենիկ Դեմիրճյանի հայը


Դերենիկ Դեմիրճյանի «Հայը» էսսեն առաջին անգամ հրապարակվել է 1920 թ. մամուլում: Հետագայում ընդգրկվել է հեղինակի Երկերի 14-րդ հատորում, սակայն «մկրատված»։ Էսսեն թեմատիկ առումով ու տոնայնությամբ տարբերվում է Դեմիրճյանի մյուս գործերից և բազմաթիվ հարցեր է առաջացնում։ «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում «Հայը» էսսեն քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Մեկ պատմվածքի շուրջ. Սուսաննա Հարությունյան, «Էգ քամիների ոռնոցը»


Արձակագիր Սուսաննա Հարությունյանի վեպերը, վիպակներն ու պատմվածքներն ուշագրավ են արծարծած թեմաներով, ոչ այդքան «կանացի» հայացքով, կերպարակերտման հոգեբանական նրբություններով։ Ս. Հարությունյանի «Էգ քամիների ոռնոցը» պատմվածքը «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Ավետիք Իսահակյանի պատմվածքները. հուշագի՞ր, թե՞ արձակագիր


Ավետիք Իսահակյանը թեև առավել հայտնի է որպես բանաստեղծ, սակայն հեղինակել է նաև պատմվածքներ, որոնք հայ արձակի ինքնատիպ նմուշներ են։ Դրանք մեծ մասամբ ինքնակենսագրական բնույթ ունեն և կարող են հուշագրական կոչվել։ Ինչպե՞ս են Ավ. Իսահակյանի պատմվածքներում համատեղվում հուշն ու հորինվածքը, ինչու՞ է հեղինակը տարբեր հնարանքներով իրեն հեռացնում պատումից։ Այս հարցերը «Զուգահեռ ընթերցումներում» քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Ո՞վ է Սարոյանի հայ մուկը


Վիլյամ Սարոյանի արձակում շատ են հայ հերոսները։ Նրանք մի քիչ ծուռ են, միամիտ, կամային ու համառ։ Նրանք կարծես փորձում են ինտեգրվել ամերիկյան հասարակությանը, սակայն մշտապես մնում են տարբեր։ Կարծես ամերիկացի են, սակայն կապված են իրենց արմատներին, ինչպես ինքը՝ Սարոյանը։ Ինչպե՞ս է մեծ արձակագիրը լուծում այս երկվությունը, ո՞վ է հայն ըստ Սարոյանի և ի՞նչ հարաբերություններ ունի աշխարհի հետ։ Այս հարցերը «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Մեկ պատմվածքի շուրջ. Հովհաննես Երանյան, «Խարխափումներ»


Հովհաննես Երանյանի «Խարխափումներ» պատմվածքը արձակագրի ամենահայտնի գործերից է: Մահվան ու կյանքի, մեղքի ու հատուցման, ծնողի ու զավակի հարաբերությունների մասին պատմող այս գործը նուրբ հոգեբանական գծերով բացահայտում է ցավի առջև կանգնած մարդու ողբերգությունը: Պատմվքծը «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Ծիրանի փողի ժառանգորդները


Ակսել Բակունցի «Ծիրանի փողը» պատմվածքի հերոս Հազրոն իր ծիրանի փողը փոխանցում է թոռանը: Այս դրվագը կարելի է ընկալել նաև որպես բակունցյան պատգամ՝ պատմվածքի թեման ու գաղափարները փոխանցել եկող գրողներին: Արդեն 1950-ական թվականներից Էրգրի թեման սկսեց ավելի հաճախ արծարծվել մեր գրականության մեջ: Ինչպե՞ս էր իրացվում այդ թեման, ի՞նչ շեշտադրումներ էին կարևորվում, ի՞նչ կերպարներ էին առանձնացվում: Այս հարցերի շուրջ «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Կոստան Զարյանի «Արարատյան մարդը»


Կոստան Զարյանն իր «Հայության կոչումը» էսսեում, ապա նաև «Անցորդը և իր ճամփան» վեպում, խոսելով Հայաստանի և հայ ժողովրդի մասին, իր պատկերացրած հային անվանում է «Արարատյան մարդ»: Ի՞նչ է հասկանում գրողն այս բնութագրման տակ, ո՞վ է Կոստան Զարյանի հայը: Զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Մեկ պատմվածքի շուրջ․ Վիգեն Խեչումյան, «Ցայգածաղիկ»


Խորհրդահայ արձակի ամենաինքնատիպ հեղինակներից մեկի՝ Վիգեն Խեչումյանի «Ցայգածաղիկ» պատմվածքը մի յուրահատուկ ճանապարհորդություն է դեպի միջնադար, առնչություն հայկական ձեռագրական հիանալի ժառանգության, մասնավորապես, բժշկագիտական մատյանների հետ։ Միաժամանակ այն նրբորեն հյուսված սիրո պատմություն է, որը հետաքրքիր ու արդիական է բոլոր ժամանակներում։ «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում «Ցայգածաղիկ» պատմվածքը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Եվ այր մի Մաշտոց անուն


Մեսրոպ Մաշտոցի անունը նախևառաջ համաբանվում է հայոց գրերի գյուտի հետ: Բայց, միևնույն ժամանակ, նա նաև հայոց պատմության բոլոր ժամանակների մեծագույն ու անզույգ Ուսուցիչն է, բառի ամենալայն իմաստով: Ինչպես նրա աշակերտներից Մովսես Խորենացին է վկայագրել՝ «նա հրեշտակի տեսք ուներ, ծննդական միտք, պայծառ էր խոսքով, գործերով ժուժկալ, մարմնով փառահեղ, սովորություններով աննման, խորհրդակցությամբ մեծ, հավատով ուղիղ, հուսով համբերող, սիրով անկեղծ, ուսուցանելիս անձանձիր։ «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում Մեսրոպ Մաշտոցի կերպարը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Ես իմ անուշ Հայաստանի


Հայաստանի կերպարը նոր ու բազմազան երանգներով ու տրամադրություններով հառնում է 20-րդ դարասկզբի պոեզիայում. Տերյան, Թումանյան, Չարենց, Իսահակյան։ Խորհրդահայ, ապա նաև` անկախության շրջանի պոեզիայում նույնպես Հայաստանի կերպարն իր ինքնատիպ արտահայտությունն է գտնում: Հայաստանի բանաստեղծական ընկալումները քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Հայաստան՝ երկիր դրախտավայր


Տարբեր ժամանակներում, անկախ իրավիճակներից, Հայաստանը մշտապես եղել է մեր բանաստեղծների ներշնչանքի նյութ: Այնուամենայնիվ, յուրաքանչյուր ժամանակահատված իր ուրույն կնիքն է թողել Հայաստանի ընկալման վրա: 18-րդ դարից սկսյալ՝ կլասիցիստական պոեզիայից մինչ ռեալիստներ, Հայաստանն ընկալվում ու մեկնաբանվում էր անցյալ փառքերի հենքով, որպես յուրատեսակ երազանք։ Այս շրջանում Հայաստանի բանաստեղծական ընկալումները քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը:

Ինչ երազներ են տեսնում հայ գրականության հերոսները


Երազը բանահյուսության ու գրականության ամենատարածված հնարանքներից մեկն է: Երբեմն նույնիսկ գրականությունն ամբողջությամբ համարվում է երազ: Գրական երազները բացահայտում են հերոսների ներաշխարհը, դառնում դիպաշարի զարգացման խթան, ձևավորում գեղարվեստական իրականություն: Ի՞նչ երազներ են տեսնում հայ գրականության հերոսները և ինչո՞ւ: «Զուգահեռ ընթերցումներում» քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը: