Գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը բանավիճում են հայ դասական ու համաշխարհային գրականության ամենահայտնի, սիրված, միաժամանակ, վիճահարույց ստեղծագործությունների շուրջ: Յուրաքանչյուր քննարկում նվիրված է մեկ գրական երկի, գրականագետների բանավեճը ներկայացնում է դրա ավանդական ու նորովի ընկալման հնարավորությունները:
 |
Գրական 2021. ի՞նչ կարդալ2021 թվականը, չնայած բազմաթիվ դժվարությունների, գրահրատարակչական տեսանկյունից կարելի է արգասաբեր համարել, հրատարալվել է մոտ 600 գիրք: Գեղարվեստական ի՞նչ գրքեր են լույս տեսել, ի՞նչ խորհուրդ կտայինք կարդալ, ի՞նչ չափով է գրահրատարակչական դաշտն արձագանքում մեր երկրում ու աշխարհում ստեղծված իրավիճակին: Այս հարցերի շուրջ «Զուգահեռ ընթերցումներ»-ում բանավիճում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը: |
 |
Տոնական գրականությունՀատկապես խորհրդահայ գրականության թողած տպավորությամբ՝ թյուր կարծիք է ձևավորվել, թե որևէ տոնի, հոբելյանի առիթով գրված բանաստեղծությունը կամ պատմվածքը անպայման տուրք է իշխող գաղափարախոսությանն ու օրվա իշխանություններին դուր գալու հետին նպատակ ունի: Սակայն «տոնական» կամ «օրացուցային» գրականությունը մեր իրականության մեջ շատ հին արմատներ ու ավանդույթներ ունի՝ հասնելով մինչև ծիսական աղոթքներ և հմայություններ: Ի՞նչ է տոնական գրականությունը, ի՞նչ դրսևորումներ ունի և արդյո՞ք այդ համատեքստում ստեղծվել են գրական արժեքավոր գործեր: Այս հարցերի շուրջ բանավիճում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը: |
 |
Վարք Միսաք ՄեծարենցիՀայ պոեզիայի ամենանշանավոր ու սիրված հեղինակներից մեկը՝ Միսաք Մեծարենցը, թեև կարճ կյանք է ունեցել, սակայն իր խոր հետքն ու ազդեցությունն է թողել հայ գրականության պատմության մեջ: Ինչպե՞ս ընկալել ու գնահատել արևմտահայ այս բանաստեղծի պոեզիան, ինչպիսի՞ն է նրա գործերում կյանքի ու բանաստեղծության հարաբերությունը: Բանավիճում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը: |
 |
Մեկ գործով հայտնի գրողներըԿան գրողներ, որոնք հայտնի են դարձել ընդամենը մեկ ստեղծագործությամբ: Ինչպե՞ս ու ինչո՞ւ է այդպես ստացվում, ինչպե՞ս պետք է գնահատել այդ հեղինակների ամբողջական ստեղծագործությունը: Բանավիճում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը: |
 |
Գրականությունը թանգարանումԳրականությունը ներկայանում է ոչ միայն գրքերի էջերում, այլ նաև գրողներին նվիրված թանգարաններում: Երևանում և մարզերում բազմաթիվ տուն-թանգարաններ կան, որտեղ ներկայացվում են հեղինակների կյանքն ու ստեղծագործությունը: Ո՞ւմ են ուղղված գրական թանգարանները, արդյո՞ք այսօր չի հնացել թանգարանների ընդունված մոդելը: Քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը: |
 |
Վարք Եղիշե Չարենցի. մաս 2-րդԻնչպիսի՞ն էր Չարենցի կյանքի ու ստեղծագործության վերջին ու ողբերգական շրջանը, ի՞նչ ուղերձներ ուներ նրա վերջին՝ «Գիրք ճանապարհի» ժողովածուն, կարո՞ղ էր արդյոք Չարենցը ողջ մնալ այն պայմաններում, որում վախճանվեց: Բանավիճում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը: |
 |
Վարք Եղիշե ՉարենցիՀեղաբեկումներով լի կյանք, հանճարեղ ստեղծագործություն, դժվար ժամանակներ ու մեծ ողբերգություններ։ Եղիշե Չարենցի կյանքն ու ստեղծագործությունը շատ դժվար է ամփոփել մեկ կամ երկու զրույցի մեջ։ Սակայն կարելի է փորձել ուրվագծել Չարենցի վարքի հիմնական դրվագները։ Հենց դա էլ անում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը: |
 |
Գրականության կինոնՀայ կինոն սկսվեց գրական երկի էկրանավորմամբ՝ 1925 թվականին էկրան բարձրացավ «Նամուս» ֆիլմը՝ Շիրվանզադեի համանուն վեպի մոտիվներով: Հայերեն առաջին հնչյունային ֆիլմը կրկին գրական հենք ուներ՝ 1935 թվականին Համո Բեկ-Նազարյանն էկրանավորեց Գաբրիել Սունդուկյանի «Պեպոն»: Հետաքրքրական է, որ վերջերս էկրան բարձրացած Հայկ Օրդյանի «Զուլալի» ֆիլմը կրկին ներշնչված է գրականությունից: Ի՞նչ յուրահատկություններ ունի գրականության կինոն, ի՞նչ է կորցնում կամ ձեռք բերում երկը էկրանավորվելիս, գի՞րքն է պայմանավորում կինոյի փառքը, թե՞ հակառակը: Այս հարցերը զուգահեռ քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը։ |
 |
Ինչպե՞ս ենք բանավիճումԲանավիճային տարերքը մեր գրականությանն ուղեկցել է գրեթե բոլոր շրջափուլերում: Հայալեզու մամուլի երևան գալն արդեն 18-րդ դարի վերջից նախադրյալներ ստեղծեց բանավեճերի, մասնավորապես, գրական բանավեճի՝ որպես երևույթի, ձևավորման համար: Ի՞նչ է գրական բանավեճը, ինչո՞ւ և ինչպե՞ս պետք է բանավիճել, արդյո՞ք միշտ է հաջողվում պահպանել բանավեճի մշակույթը: Այս հարցերը զուգահեռ քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը։ |
 |
Ո՞ր բնագրով կարդալ էպոսըԲոլորս էլ ինչ-որ տարիքում ծանոթացել ենք «Սասնա ծռեր» ազգային դյուցազներգությանը, կարդացել ենք հատվածներ, ծանոթ ենք էպոսի հերոսներին: Սակայն քչերը կարող են ասել, թե ո՞ր բնագրով են կարդացել էպոսը, ընդհանրապես ո՞րն է էպոսի բնագիրը, որքանո՞վ են եղած հրատարակությունները ներկայացնում էպոսի էությունը։ Այս հարցերրը զուգահեռ քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը։ |
 |
Արդյո՞ք մեծ տպաքանակներն ընթերցանության ցուցիչ ենԱյսօր, երբ Հայաստանում գրքերը հրատարակվում են առավելապես 100-500 տպաքանակով, դժվար է պատկերացնել, որ ինչ-որ ժամանակ, օրինակ, խորհրդային շրջանում, գրքերը հրատարակվում էին հազարավոր և տասնյակ հազարավոր տպաքանակներով: Որքանո՞վ են մեծ տպաքանակներն ու վաճառքները երաշխավորում դրանց ընթերցանությունը, ինչո՞վ են պայմանավորված գրքերի մեծ տպաքանակներն աշխարհում: Այս հարցերը զուգահեռ քննում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը։ |
 |
Վարք Ավետիք ԻսահակյանիՀայ մեծ բանաստեղծ Ավետիք Իսահակյանը փոթորկուն կյանք է ունեցել. մասնակցել է հեղափոխական շարժումների, բանտարկվել, ապրել տարագրության մեջ, ապա վերադարձել հայրենիք, ակտիվորեն մասնակցել գրական-հասարակական կյանքին: Ինչպե՞ս են մեկ անհատի մեջ մեկտեղվում ակտիվ հասարակական գործիչն ու քնարական բանաստեղծը, որո՞նք են Ավ. Իսահակյանի կյանքի ու ստեղծագործության առանցքային դրվագները: Ավետիք Իսահակյանի վարքը զուգահեռ ընթերցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանն ու Արքմենիկ Նիկողոսյանը։ |
