Հեղինակ և վարող՝ Աննա Սարգսյան
Արագ փոփոխվող ժամանակակից աշխարհում անհատը ինքնադրսևորման խնդիր ունի, հասարակությունները՝ ինքնության նոր նշանների: Մարդկությանը հուզող հավերժական հարցերը, համամարդկային արժեքներն ամեն  հանրույթում փորձության են ենթարկվում յուրովի և պահանջում են լուծումներ յուրաքանչյուր անհատից առանձին:
«Հետխորհրդային հայ իրականություն», «Հավաքական հիշողություն», «Գիտելիք և տեղեկատվություն», «Անկախության դասեր», «Լեզու և ինքնագիտակցություն»... Թեմաներ, որ քննարկում են վաստակաշտ և երիտասարդ գիտնականներն, արվեստագետներն ու հոգևորականները «Երրորդ հազարամյակի» տաղավարում:  
Հաղորդաշարը ստեղծվել է 2005թ.: 2011թ-ին բանավեճի մշակույթ զարգացնելու համար արժանացել է Երևանի մամուլի ակումբի ամենամյա մրցանակին:
 
Պարբերականությունը՝ ամեն հինգշաբթի, ժամը 21:55-ին
Կրկնությունը՝ ուրբաթ, ժամը 13:00-ին, կիրակի, ժամը 15:15-ին

Շարժումը՝ պետական ճգնաժամի հետևանք


Հայաստանում ներքաղաքական կյանքի խմորումը երբևէ եղե՞լ է պետության անվտանգության կամ ինքնիշխանության համար պայքարի խոսույթով: Ինչո՞վ է «Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժումը աննախադեպ: Ու՞մ է ձեռնտու հասարակության սուր բևեռացումը: Աննա Սարգսյանը թեման քննարկել է ազգագրագետ Արսեն Հակոբյանի հետ։

Արցախցիներն անցնում են հոգեբանական ծանր շրջափուլով


Ադրբեջանի կողմից Արցախը շրջափակելը ռազմական գործողության տեսակ էր։ Երբ հնարավոր չէ ամրոցը գրավել, փակում են մուտքերը և հյուծում, սովի ու հուսահատության մատնում ներսում գտնվողներին։ Նույնիսկ 10 ամիս այդ ծանր իրավիճակում գտնվելուց հետո մարդիկ պատրաստ էին դիմանալ ու ապրել իրենց հողում։ Բայց սեպտեմբերի 19-ին թշնամին ժամանակակից բոլոր զինատեսակների կիրառմամբ ու մեծ թվաքանակով հարձակում իրականացրեց անզեն ու շրջափակված Արցախի դեմ։ Ռազմական տեխնիայի եւ թվաքանակի առումով Ադրբեջանը անգամներով գերազանցում էր Արցախին, որը դիմադրեց մի ամբողջ օր։ Դրան գումարվեց Ստեփանակերտի մերձակայքի պայթյունը, որը հարյուրավոր մարդկանց կյանք խլեց։ Այս ամենով անցած մարդիկ ապրում են կոլեկտիվ և անհատական տրավմատիկ շոկ, հետտրավմատիկ հոգեխանգարումներ, բռնի վերաբնակեցման և ադապտացիայի բարդ հոգեբանական, սոցիալ-մշակութայի փուլեր: Աննա Սարգսյանը թեման քննարկել է հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Վիտյա Յարամիշյանի հետ։

Հայ եկեղեցին՝ ազգային աղետի ժամանակներում


2020թ. պատերազմի, ապա՝ հետպատերազմական շրջանում Հայ եկեղեցու բարեգործական և կառուցակարգային աշխատանքի արդյունքների մասին վերջին շրջանում տարակուսանք է հնչում: Որոշ քաղաքացիներ մեղադրանքներ են հնչեցնում՝ հայ եկեղեցուն՝ կրավորական կամ անտարբեր պահվածքի համար: Հանրության որոշ հատվածն էլ մեղադրում է եկեղեցուն՝ իրականացված ծավալուն օժանդակությունների մասին քիչ խոսելու համար: Լրատվամիջոցների խնդրանքով Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի Արտաքին հարաբերությունների և արարողակարգի բաժնի տնօրեն Տ. Նաթան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյանը ներկայացրել է մի շարք ուղղություններով Հայ եկեղեցու գործունեությունը՝ ՀՀ կառավարությանը ֆինանսական աջակցության, զինհաշմանդամներին՝ բուժման աջակցության, շրջափակված, ապա՝ բռնագաղթած արցախահայությանն տարաբնույթ օժանդակության, ռազմագերիների և պատանդների վերադարձի հետ կապված աշխատանքներին և դրանց արդյունքներին: Որոշ մանրամասներ հրապարակվում են առաջին անգամ:

Լեմկինի ինստիտուտը մեղադրում է ՀՀ վարչապետին


Ցեղասպանությունների կանխարգելման Լեմկինի ինստիտուտը մեղադրել է Հայաստանի վարչապետին Հայոց ցեղասպանությունը ժխտող նարատիվների համար: «Թեև մենք առհասարակ չենք ներգրավվում պետությունների ներքին գործերին, քանի դեռ չկա ցեղասպանության վտանգ, պետք է անդրադառնանք Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի վերջին հայտարարություններից բխող մտահոգություններին, որոնք, ըստ էության, շեղվում են ցեղասպանության կանխարգելման, ցեղասպանության ճանաչման և անցումային արդարադատություն հիմնարար սկզբունքներից, և որոնք ուղղակիորեն առնչվում են Հայաստանի ազգային անվտանգության խնդիրներին». ասվում է 5 էջանոց մանրամասն զեկույցի նախաբանում: Աննա Սարգսյանն այս թեման քննարկել է ցեղասպանագետ Սուրեն Մանուկյանի հետ:

Նահանջ ժողովրդավարությունից՝ սահմանազատում


Ո՞րն է Տավուշի մարզի տարածքում սահմանազատման անվան ներքո իրականացվող գործընթացի անօրինականության հիմքը: Ինչու՞ է ՀՀ կառավարությունը ոտնահարում ՀՀ Սահմանադրությունը և մեղադրում սրա դեմ պայքարողներին «քաղաքականությամբ զբաղվելու մեջ»: Ի՞նչ օրինական ճանապարհներ կան՝ իրականացնելու Հայաստան-Ադրբեջան միջպետական սահմանի վերարտադրման գործընթացը: Աննա Սարգսյանը զրուցել է Մայր Աթոռի Գերագույն հոգևոր խորհրդի անդամ, իրավաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գևորգ Դանիելյանը:

Քանի՞ միլիոն կլինեինք այսօր, եթե Թուրքիան չիրագործեր Հայոց ցեղասպանությունը


Խորհրդային Հայաստանի 70 տարիների ընթացքում Հայաստանի բնակչության թիվը հնգապատկվել է։ Արեւմտյան Հայաստանի բնակչության թիվը մինչեւ ցեղասպանությունը 2․5 միլիոն էր և եթե տեղի չունենար ցեղասպանությունը, ապա հիմա Հայաստանի բնակչության թիվը կարող էր լինել մոտ 13-15 միլիոն։
Պատմական գիտությունների թեկնածու, պատմական ժողովրդագրութան մասնագետ Միքայել Մալխասյանը համարում է, որ ցեղասպանության ազդեցությունն այսօր էլ կա՝ դա միայն 100 տարի առաջ տեղի ունեցած իրադարձություն չէ, որը վերաբերում է 1,5 միլիոն մարդու։ Ցեղասպանության հետեւանքն է, որ այսօր ունենք փոքր հնարավորություններ։
Նա պնդում է, որ ցեղասպանության ենթարկված հայերի թվաքանակի մասին վերջերս հանրային քննարկման նետված խոսքուզրույցի խայծը վտանագավոր քաղաքական նարատիվ է, որը կարող է վերածվել Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման, արդար և իրավահեն պահանջատիրության թեմայի պարզունակացման և լուծարման:

Հայաստանը և Ադրբեջանը միջազգային դատական ատյաններում


Հայկական ուսումնասիրությունների ինստիտուտը կազմակերպել է «Ցեղասպանություններ և էթնիկ զտումներ 21-ր դարում» գիտահանրամատչելի կոնֆերանս: Առաջին զեկուցումը «Էթնիկ զտում և ցեղասպանություն հասկացությունների իրավական էությունը՝ հայության դեմ ադրբեջանական հանցագործությունների համատեքստում» թեմայով էր: Միջազգային իրավունքի մասնագետ Լևոն Գևորգյանի կարծիքով, Արցախի հայաթափումը մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություն է և Թուրքիայի կողմից 20-րդ դարակսզբին իրականացրած ցեղասպան քաղաքականության շարունակությունը: Բանախոսը հատկապես շեշտեց այս օրերին խաղաղության ենթադրյալ գործընթացի շրջանակում միջազգային դատական ատյաններում Հայաստանի հայցերն ընդդեմ Ադրբեջանի չեղարկելու անխոհեմ մտայնության մասին. միջազգային դատական գործընթացներից դուրս Հայկական հարցը ոչ այլ ինչ է, քան դասագրքային նյութ: Շատ կարևոր է ձևակերպել պահանջ սեփական իշխանություններից չհրաժարվելու դատական գործընթացներից:

Հասարակական դիմադրությունը՝ անվտանգության հենասյուն


Տարածաշրջանը եռում է, ուժերի վերադասավորումն ընթանում է բավական կոշտ հակամարտություններով: Մենք 3 տարուց ավելի է՝ խաղաղության օրակարգ ենք հաստատում, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարությունները պայմանավորվածություններ են ձեռք բերում Տավուշի հայկական գյուղերի տարածքների հանձնման հարցում: Հասարակական դիմադրության ցածր աստիճանը տարակուսանք է առաջացնում: Աննա Սարգսյանը անվտանգության թեման քննարկել է արևելագետ Արտյոմ Տոնոյանի հետ։

Հայաստանը հայտնվում է լիակատար շրջափակման մեջ


Ինչու՞ է Հայաստանն իրեն դուրս թողնում տարածաշրջանային և ավելի մեծ՝ տնտեսական ու էներգետիկ մեգա նախագծերից։ Դրանք կարող են թե՛ տնտեսապես շահավետ լինել, թե՛ ամրապնդել երկրի աշխարհաքաղաքական դիրքերն ու ապահովել անվտանգություն: Այսօր, երբ աշխարհը դառնում է ասիակենտրոն, մենք քաղաքական վեկտորը փոխում ենք դեպի Արևմուտք: Այդպիսով, Հայաստանը «բացվու՞մ է», թե՞ հակառակը՝ «անկլավացվում»: Ինչու՞ է Թուրքիային այդքան անհրաժեշտ «Զանգեզուրի միջանցքը» և ու՞մ նախագծի բաղադրիչն է դա: Աննա Սարգսյանը թեման քննարկել է էներգետիկ անվտանգության փորձագետ, քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Վահե Դավթյանի հետ։

Տարածքային, բայց ո՞ւմ ամբողջականությունը


Մեր տարածաշրջանում կա 3 ուժային կենտրոն՝ Թուրքիա, Ռուսաստան և Իրան։ Արեւմուտքի գլխավոր գործընկերն այստեղ Թուրքիան է, որն ուղիղ գործում է Հայաստանի դեմ։ Արեւմուտքը Հայաստանին պատրաստ է աջակցել Ռուսաստանից և Իրանից եկող սպառնալիքներին դիմակայելու համար, բայց Հայաստանին սպառնում են ոչ թե Ռուսաստանն ու Իրանը, այլ Թուրքիան ու Ադրբեջանը։ Իրականում դա Թուրքիայի օրակարգն է։ 

Ի՞նչ է նշանակում արտաքին քաղաքականության դիվերսիֆիկացիա։ Աննա Սարգսյանը թեման քննարկել է պատմական գիտությունների թեկնածու Սերգեյ Մելքոնյանի հետ։

Ինչու են պատերազմն ու պարտությունը անխուսափելի


Պատերազմից հետո քաղաքական իշխանության գլխամասային նարատիվն այն է, որ Հայաստանի հետ տեղի ունեցող իրադարձություններն անխուսափելի են։ Օրինակ՝ անկլավների հանձնումն անխուսափելի է, որովհետեւ հայկական կողմը թույլ է։ Այդ թուլությունը իշխանությունը ներկայացնում է որպես օբյեկտիվ իրականություն, սակայն իրականում դա ռեսուրսների վատ կառավարման ու սխալ տնօրինման հետեւանք է։ Իրավիճակը փոխելու մի ելք կա՝ արդյունավետ կառավարում։

Աննա Սարգսյանը  «Զանգի» ընկերության հիմնադիր տնօրեն Վահրամ Մարտիրոսյանի հետ քննարկել է Հայաստանի շուրջ ստեղծված բարդ իրավիճակն ու դրանից դուրս գալու հնարավորությունները։
 

Ինչպես են արցախցիներն ապրում Հայաստանում


Հետազոտական ռեսուրսների կովկասյան կենտրոնն իրականացրել և հրապարակել է ուսումնասիրություն՝ բռնի տեղահանված արցախցիների ինտեգրման վերաբերյալ: Հատկանշական է, որ մեր հայրենակիցները Հայաստանում հայտնվել են «ծանոթ օտար»-ի կարգավիճակում։ Աննա Սարգսյանը թեման քննարկել է ուսումնասիրության հեղինակներ Լիլիթ Եզեկյանի և Մարիամ Բաբայանի հետ, որը նույնպես տեղահանվել է Արցախից 2020թ.-ի պատերազմից հետո: