Ի՞նչ տեսք ունի ժամանակակից Երևանը


«Սնխ» ստուդիան Վենետիկում «Առանց կասկածի» խորագրով ցուցահանդեսում ներկայացրել է «ՀայԱրտ» ժամանակակից արվեստի թանգարանի վերակառուցման և արդիականացման հայեցակարգը: Ի՞նչ տեսք կունենա «Հայարտի» շենքը և կից տարածքը «Սնխ» ստուդիայի նախագծի իրագործման դեպքում։ «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանը զրուցել է ճարտարապետներ Աշոտ և Արմինե Սնխչյանների հետ:

Աքսորի գրականություն


2006 թվականից Հայաստանում հունիսի 14-ը նշվում է որպես Բռնադատվածների հիշատակի օր։ Պաշտոնական տվյալներով՝ Հայաստանում բռնադատվել է 42.000 մարդ, զգալի մասը՝ գնդակահարվել։ Այդ սարսափելի իրականությանը գեղարվեստական, հուշագրական, հրապարակախոսական անդրադարձները հետագայում ստացան աքսորի գրականություն անվանումը։ Այս ստեղծագործությունների գեղարվեստական ու հոգեբանական առանձնահատկությունների մասին «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը զրուցում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և գրականագետ Սիրանուշ Դվոյանը։

«ՀայԱրտի» բովանդակային մաքառումները


«ՀայԱրտը» որպես ժամանակակից արվեստի թանգարան ստեղծման օրվանից`1985-ից մինչև օրս, թերևս Հայաստանի պատմության ամենաբազմաչարչար մշակութային կառույցներից մեկն է: Ժամանակակից արվեստի կենտրոնի շենքը պարբերաբար բովանդակային անհեթեթ փոփոխությոնների է ենթարկվել: Հիմա փորձում են այդ խնդիրները լուծել։ Անահիտ Մարգարյանն «Արտֆոկուսում» զրուցել է «ՀայԱրտի» տնօրենի ժամանակավոր պաշտոնակատար Սոնա Հարությունյանի հետ:

Հավատ


Ի՞նչ է հավատը, ինչպե՞ս կարող է դրսևորվել ամենօրյա վարքում, ի՞նչ է բովանդակում պատարգին արտասանվող Հավատո հանգանակը։ Մեկնում է Տեր Վահան եպիսկոպոս Հովհաննիսյանը:

Հրանտ Մաթևոսյան. Ես տերն եմ իմ ժամանակի, մաս 2


Հրանտ Մաթևոսյանի առաջին ստեղծագործություններից սկսած առանցքային է մարդու միջից՝ հայ մարդու միջից իր երկրի ու հողի, նաև ժամանակի նկատմամբ տիրոջ ընկալման վերացումը։ Ինչպե՞ս են Մաթևոսյանի հերոսներն արձագանքում այս իրավիճակին, ի՞նչ լուծումներ է առաջարկում հեղինակը: «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և գրող, հրապարակախոս Գևորգ Տեր-Գաբրիելյանը։

Գեղանկարիչ Գևորգ Գրիգորյանի ուղին


Գեղանկարիչ Գևորգ Գրիգորյանի գեղարվեստական մտածողությունը ձևավորվել է Թիֆլիսում: 1920-ականների վերջը և 1930-ականների սկիզբը նկարչի ստեղծագործական վերելքի տարիներն էին, երբ նա ակտիվորեն մասնակցում էր Թիֆլիսի մշակութային կյանքին, հայ և վրացի նկարիչների ցուցահանդեսներին: 50-ականներին նրա արվեստը սկսում է նորովի ընկալվել ու վերարժևորվել։ 1962թ. նկարիչը իրականացնում է իր մեծագույն երազանքը՝ կնոջ հետ հաստատվում է Երևանում և մինչև կյանքի վերջը մեծ խանդավառությամբ շարունակում է ստեղծագործել։ «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանի հյուրն է Գևորգ Գրիգորյանի արվեստանոց-թանգարանի տնօրեն Արփինե Սարիբեկյանը:

Հրանտ Մաթևոսյան. Ես տերն եմ իմ ժամանակի, մաս 1


Հրանտ Մաթևոսյանի բազմաթիվ ստեղծագործություններում կարելի է հանդիպել հողին, երկրին, ժամանակին տեր կանգնելու գաղափարը: Ո՞վ է ըստ արձակագրի տերը, ի՞նչ է նշանակում տեր լինել ժամանակին, ո՞րն է գրողի պատասխանատվությունը կամ պարտավորությունը իր ժամանակի նկատմամբ։ «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և գրող, հրապարակախոս Գևորգ Տեր-Գաբրիելյանը։

Խաչիկ Դաշտենցի «Ռանչպարների կանչը» վիպասքը


Խաչիկ Դաշտենցի «Ռանչպարների կանչը» վիպասքի գլխավոր հերոսները ազգային ազատագրական շարժման առաջնորդներ են՝ Զորավար Անդրանիկը, Գևորգ Չաուշը, Աղբյուր Սերոբը, Մախլուտոն և այլք, իսկ պատումը հյուսվում է ժողովրդի հերոսական ու անկոտրում ոգու շուրջ։ Լրանում է Խաչիկ Դաշտենցի ծննդյան 115-ամյակը և հեղինակի նշանավոր վեպը «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը և Արքմենիկ Նիկողոսյանը։

Հասմիկ Բաղդասարայան-Դոլուխանյանի երաժշտական նախագծերը


Երգչուհի Հասմիկ Բաղդասարայան-Դոլուխանյանը բազմաթիվ նախագծերի հեղինակ է։ Նա երեխաների մասնակցությամբ և նրանց համար նախատեսված համերգներ է կազմակերպում։ Բացի այդ՝ իրականացնում է 60 տարեկանից բարձր տիկնանց համար նախատեսված երաժշտական նախագիծ: Նա «Նաղաշ» անսամբլի և «Լույս» կվինտետի արտիստ է: «Արտֆոկուսում» արվեստաբան Անահիտ Մարգարյանը հյուրընկալել է Հասմիկ Բաղդասարայան-Դոլուխանյանին։

Բովուրխանի վանքն Արցախում


Բովուրխանի վանքը Արցախի Հանրապետության Մարտունու շրջանում է: Կառուցվել է 17-րդ դարում, պատմական Արցախի Վարանդա գավառում: Վանական համալիրը Վարանդայի մելիքների ամառային նստավայրն էր: 2023թ.-ին Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության հետ միասին վանքը բռնազավթվել է Ադրբեջանի կողմից: Բովուրխանի վանական համալիրը Հայ առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի իրավասության տակ է:

 

Հայկական ժառանգության սկանավորման ծրագիրը


2020 թվականից օրհասական հարց է դարձել Արցախի պատմամշակութային և կրոնական ժառանգության պահպանումը: 2020 թվականից սկսած «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնը սկսել է «Հայկական ժառանգության սկանավորման համաշխարհային նախաձեռնություն» ծրագիրը, որի նպատակն է փաստագրել, պահպանել և հասանելի դարձնել հայկական պատմամշակութային հուշարձանները հանրությանը, հուշարձանների վերակառուցմամբ և վերականգնմամբ զբաղվող մասնագետներին, հետազոտողներին։ «Արտֆոկուսում» Անահիտ Մարգարյանը թեման քննարկել է «Թումո» ստեղծարար կենտրոնի 3Դ սկանավորման նախագծի ավագ ղեկավար Հյուլէ Քէշիշյանի հետ։

Համաշխարհային դրամատուրգիան հայերեն. ո՞վ է հասցեատերը


Վերջին տարիներին մեծ ակտիվություն է նկատվում համաշխարհային դրամատուրգիան հայերեն թարգմանելու գործում։ Ընդ որում՝ դրամատուրգներից շատերը հայերեն ներկայացվում են առաջին անգամ։ Սրան զուգահեռ հայաստանյան թատրոնները կարծես թե չեն օգտվում այդ թարգմանություններից։ Ինչո՞ւ է թարգմանվում համաշխարհային դրամատուրգիան, ընթերցողի՞, թե՞ թատրոնի համար։ Այս հարցերը «Զուգահեռ ընթերցումներ» հաղորդմանը քննարկում են գրականագետներ Հայկ Համբարձումյանը, Արքմենիկ Նիկողոսյանը և թարգմանիչ, կինոգետ Զավեն Բոյաջյանը։